از فلوراید فراتر بروید : نسل جدید پیشگیری با CPP-ACP در دندانپزشکی کودکان

CPP-ACP در دندانپزشکی کودک ، برای دهه‌ها، فلوراید به‌عنوان ستون اصلی در پیشگیری از پوسیدگی دندان شناخته شده است.

از افزودن آن به آب آشامیدنی گرفته تا استفاده در خمیر دندان، دهان‌شویه‌ها و ژل‌های حرفه‌ای،

همواره تمرکز دندانپزشکی بر افزایش مقاومت مینای دندان از طریق فلوراید بوده است.

اما با وجود پیشرفت‌های قابل‌توجه، پوسیدگی دندان همچنان یکی از رایج‌ترین بیماری‌های مزمن در کودکان به‌شمار می‌رود.

اینجاست که مفهومی نوین وارد می‌شود: مواد بازسازی‌کننده معدنی مانند CPP-ACP که می‌توانند نه‌تنها پوسیدگی را متوقف کنند، بلکه آن را معکوس کنند.

این ترکیب با الگوبرداری از مکانیسم طبیعی بدن در ترمیم بافت مینا، افق‌های جدیدی برای دندانپزشکی کودکان گشوده است.

در این مقاله، به بررسی کامل و دقیق CPP-ACP، نحوه عملکرد آن، مقایسه با فلوراید، شواهد علمی جدید، مزایا، محدودیت‌ها، کاربردهای بالینی،

سؤالات رایج و راهکارهای اجرایی می‌پردازیم.

همچنین بخوانید >>> والدین در کنار کودک یا در اتاق انتظار؟

CPP-ACP چیست؟

CPP-ACP مخفف عبارت Casein Phosphopeptide – Amorphous Calcium Phosphate است. این ترکیب، از پروتئین شیر (کازئین) مشتق شده و شامل پپتیدهایی است که یون‌های کلسیم و فسفات را به‌صورت آمورف (غیر کریستالی) در محلول تثبیت می‌کنند.

نتیجه؟ یک ماده معدنی زیست‌فعال که می‌تواند در شرایط اسیدی دهان به کمک دندان بیاید.

CPP مانند یک حامل طبیعی عمل می‌کند که یون‌های کلسیم و فسفات را در محیط دهان، جایی که مینای دندان دچار دمینرالیزاسیون شده است، در دسترس قرار می‌دهد.

این فرآیند منجر به رمینرالیزاسیون (بازسازی معدنی) مینای دندان می‌شود؛ پدیده‌ای که می‌تواند از ایجاد یا پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کند.

عملکرد CPP-ACP در دهان کودک

زمانی که کودک غذا یا نوشیدنی‌های شیرین مصرف می‌کند، PH دهان کاهش یافته و محیطی اسیدی به وجود می‌آید.

در چنین شرایطی، کریستال‌های مینای دندان شروع به حل شدن می‌کنند و یون‌های کلسیم و فسفات از ساختار مینا خارج می‌شوند؛ فرآیندی که به آن «دمینرالیزاسیون» می‌گویند.

CPP-ACP با چسبیدن به مینای دندان، پلاک و بافت نرم دهان، یون‌های معدنی را در محیط ذخیره می‌کند.

وقتی PH کاهش می‌یابد، این ماده یون‌های کلسیم و فسفات را آزاد کرده و دوباره به مینای دندان بازمی‌گرداند.

در نتیجه، ضایعات مینایی می‌توانند قبل از اینکه تبدیل به حفره شوند، ترمیم یابند.

CPP-ACP در دندانپزشکی کودک، MI Paste برای درمان وایت اسپات ، پیشگیری غیر فلورایدی، درمان لکه سفید بعد ارتودنسی،  مواد معدنی بازسازی‌کننده مینا رمینرالیزاسیون دندان کودک ، دندانپزشکی کم‌تهاجمی در کودکان

تفاوت CPP-ACP با فلوراید

در واقع، CPP-ACP مکمل فلوراید است، نه جایگزین آن. ترکیب این دو ماده می‌تواند اثر بسیار قوی‌تری در رمینرالیزاسیون داشته باشد،

به‌ویژه در کودکانی که در معرض خطر بالای پوسیدگی قرار دارند یا دچار ضایعات سفید مینایی شده‌اند.

کاربردهای بالینی CPP-ACP در دندانپزشکی کودکان

۱. درمان ضایعات سفید مینایی (white spot lesions)

این ضایعات اغلب پس از درمان ارتودنسی دیده می‌شوند، به‌خصوص در اطراف براکت‌ها. استفاده موضعی از محصولات حاوی

CPP-ACP مانند MI Paste به مدت چند هفته، می‌تواند این لکه‌ها را به‌طور مؤثری کاهش دهد یا حذف کند.

۲. پیشگیری در کودکان پرخطر (High caries risk)

کودکانی با سابقه پوسیدگی متعدد، تغذیه نامناسب، ضعف بهداشت دهان یا ناهنجاری‌های تکاملی دندان‌ها،

می‌توانند از CPP-ACP برای جلوگیری از ضایعات جدید استفاده کنند.

۳. تقویت مینای دندان در موارد هیپوپلازی و MIH

در مواردی که دندان‌ها با نقص مینایی (هیپوکلسیفیکاسیون یا MIH) رویش پیدا می‌کنند،

CPP-ACP می‌تواند استحکام مینای دندان را افزایش داده و حساسیت دندان را کاهش دهد.

۴. استفاده به‌عنوان تسکین‌دهنده بعد از پالپ‌تراپی یا فیشورسیلانت

پس از درمان‌های تهاجمی یا در دندان‌های حساس، CPP-ACP با بستن توبول‌های عاجی می‌تواند حساسیت دندان را کاهش دهد

و راحتی کودک را افزایش دهد.

CPP-ACP در دندانپزشکی کودک، MI Paste برای درمان وایت اسپات ، پیشگیری غیر فلورایدی، درمان لکه سفید بعد ارتودنسی،  مواد معدنی بازسازی‌کننده مینا رمینرالیزاسیون دندان کودک ، دندانپزشکی کم‌تهاجمی در کودکان

همچنین بخوانید >>> دندانپزشکی احساسی

محصولات تجاری و نحوه استفاده

محصولات رایج:

روش مصرف در منزل:

• مقدار استفاده: اندازه یک نخود
• زمان مصرف: پس از مسواک‌زدن شبانه
• نحوه مصرف: مالیدن خمیر روی سطوح دندان با انگشت یا برس نرم
• نکته مهم: حداقل ۳۰ دقیقه پس از استفاده، کودک چیزی نخورد یا نیاشامد

روش مصرف در کلینیک:

• استفاده پس از ارتودنسی، فیشورسیلانت، پالپ‌تراپی
• در بیماران پرخطر، به‌عنوان بخشی از برنامه CAMBRA

شواهد علمی معتبر جدید

۱.  راهنمای AAPD – ۲۰۲۳

در نسخه به‌روز شده راهنمای انجمن دندانپزشکی کودکان آمریکا (AAPD)، استفاده از CPP-ACP در کودکان high-risk توصیه شده است.

این ماده در کنار فلوراید، فیشورسیلانت و اصلاح رژیم غذایی، بخشی از رویکرد جامع مدیریت پوسیدگی معرفی شده است.

۲. Cochrane Review – ۲۰۲۲

مروری نظام‌مند از مطالعات بالینی، اثرگذاری CPP-ACP در درمان ضایعات سفید مینایی را تأیید کرده است.

اگرچه کیفیت شواهد متوسط گزارش شده، اما کاربرد بالینی آن در کاهش شدت و شیوع ضایعات اولیه اثبات شده است.

۳.  Yiu et al. – J Dent (2021)

مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که استفاده هم‌زمان CPP-ACP و فلوراید، سختی سطح مینا را بیشتر از استفاده تکی هرکدام افزایش می‌دهد.

این اثر هم‌افزایانه برای برنامه‌های پیشگیری ترکیبی اهمیت زیادی دارد.

۴. Uloopi et al. – Pediatric Dentistry (2023)

در کارآزمایی بالینی روی کودکان با ECC، استفاده روزانه از MI Paste به مدت سه ماه منجر به کاهش معنادار بروز ضایعات جدید شد.

۵. مطالعات داخلی در ژاپن و اروپا

مطالعات جمعی منتشر شده توسط GC و دانشگاه‌های اروپایی، کاهش لکه‌های سفید پس از ارتودنسی را تا ۷۸٪ پس از استفاده روزانه از CPP-ACP گزارش کرده‌اند.

مزایای کلیدی CPP-ACP در دندانپزشکی کودک

• بی‌ضرر بودن برای سنین پایین (در صورت عدم حساسیت به شیر)
• امکان استفاده مکرر در منزل بدون نیاز به تخصص
• پیشگیری مؤثر از ایجاد و پیشرفت ضایعات مینایی
• مناسب برای ترکیب با فلوراید جهت افزایش اثرگذاری
• کاربرد در شرایط خاص مانند MIH، ECC و حساسیت دندانی

محدودیت‌ها و ملاحظات

• منع مصرف در کودکانی با حساسیت به پروتئین شیر گاو
• هزینه بالاتر نسبت به خمیردندان‌های رایج
• نیاز به مصرف مداوم برای اثربخشی مطلوب
• تأثیر محدود در ضایعات پیشرفته و پوسیدگی‌های حفره‌دار

کلام انتهایی

در دنیای امروز، دندانپزشکی کودک فراتر از درمان‌های مکانیکی و پر کردن حفره‌ها رفته است.

CPP-ACP نماد این تحول است: ماده‌ای زیستی، ایمن و مؤثر که نه‌تنها پوسیدگی را متوقف می‌کند، بلکه مینای دندان را بازسازی می‌کند.

برای دندانپزشکان، CPP-ACP ابزاری قدرتمند در مدیریت پوسیدگی بدون مته و بدون بی‌حسی است. ب

رای والدین، امیدی برای محافظت از دندان فرزندشان بدون ترس از درمان‌های تهاجمی. و برای کودکان، پلی است برای ورود به دنیای دندان‌های سالم و لبخندهای بی‌درد.

همچنین بخوانید >>> 6 اشتباه رایج در قالب‌گیری برای ساخت فضانگهدار در دندانپزشکی کودکان

CPP-ACP در دندانپزشکی کودک، MI Paste برای درمان وایت اسپات ، پیشگیری غیر فلورایدی، درمان لکه سفید بعد ارتودنسی،  مواد معدنی بازسازی‌کننده مینا رمینرالیزاسیون دندان کودک ، دندانپزشکی کم‌تهاجمی در کودکان

منابع

1. American Academy of Pediatric Dentistry. Caries Risk Assessment and Management Guidelines. 2023.
2. Cochrane Oral Health Group. Remineralizing agents for early caries lesions. 2022.
3. Yiu CKY et al. Effect of CPP-ACP and fluoride on enamel microhardness. J Dent. 2021; 110:103690.
4. Uloopi KS et al. Efficacy of MI Paste in children with ECC. Pediatric Dentistry. 2023; 45(1):33-40.
5. GC Corporation. Tooth Mousse Clinical Application Handbook. 2022.